Cultuuruitwisseling

Het hogere doel van deze reis is wat David Shen betreft de uitwisseling van cultuur tussen East and West. Dat is niet niks. Maar hoe kom je er achter of we daar een beetje in slagen?

Hoeveel Chinese cultuur hebben wij deze week opgesnoven? We hebben geen kunst gezien en geen concerten bezocht. Zo veel mogelijkheden daartoe zijn er ook niet. Cultuur is in China nog alleen voor de rijkste paar % van de samenleving (een miljoen of dertig...) De rest is bezig met een dak boven het hoofd en eten op tafel.

Wat we wel gezien hebben is het China van nu. Groot en grijs. Zelfs de ultramoderne hoge snelheidstreinen die langs de autobaan razen zijn grijs in plaats van geel-blauw of rood. Het zijn dan ook geen Fyra's, daar gaan ze veel te hard voor.

Het China van nu, met een volk dat door haar recente geschiedenis een beetje op haar hoede is voor alles en iedereen. Dat eerst de kat uit de boom kijkt voor ze vriendelijkheid of enthousiasme toont. Dat keihard werkt en gewend is haar eigen broek op te houden.

Het China van nu, met een volk dat trots is op haar historie en diversiteit. Dat andere huidskleuren nog vooral beschouwt als een attractie in plaats van een bedreiging. Al zou dit de enige culturele les zijn die wij mee terugnemen dan was de helft van het hogere doel al geslaagd. ("zodra ik in Sittard een neger door de stad zie lopen ga ik ook met hem op de foto")

Een volk dat heeft leren leven met de vele regeltjes waarmee de Partij probeert alles onder controle te houden. In de grote zaal van de Xuzhou Concert Hall gelden zeer strikte gedragsregels. En er is veel bewaking aanwezig om in te grijpen als het nodig is. Geen eten, drank, foto's, video's en telefoons. Schreeuwende kinderen worden meteen verwijderd uit de zaal. En vooral, NIET klappen of juichen totdat de artiesten klaar zijn met het nummer. De eerste avond kostte het Björn dus nogal wat moeite om ze te laten meeklappen met de Radetsky Mars. De tweede avond werd de controle op naleving van de regels op ons uitdrukkelijk verzoek dan ook versoepeld.

Dit Chinese volk worstelt zich stap voor stap los en ontdekt dat het leven meer is dan werk en handel. Daaraan hebben wij de afgelopen dagen ons steentje bijgedragen.

Het laatste concert, vanavond in Xuzhou Concert Hall ging het dak eraf. Onze "Chief Conductor" liet zich van zijn sterkste kant zien. De emotie die hoort bij goede muziek vloog over het podium. De spanning van de eerste concerten was eraf en alles stond in het teken van genieten. Van de muziek, van de geweldige zaal en van de unieke kans om hier te mogen spelen. De Chinezen zullen zonder twijfel verbaasd zijn geweest over zijn geswing en gespring op de bok, maar de vonken sloegen over, zowel naar het orkest als naar de zaal. Regelmatig stapte hij opzij om ons onze eigen gang te laten gaan zodat we niet anders konden dan naar elkaars tempo te luisteren. Less is more.

Voor het eerst kregen we de zaal aan het zingen in de Zugabe op het Chinese folklore lied "Song and Smile".

De bloemen voor de dirigent werden onder luide instemming van orkest en zaal door Björn persoonlijk afgeleverd bij de jongste solist van vanavond, Robin Kauhl (15) die een dikke week geleden nooit eerder een solo had gespeeld en toen ook nog niet wist dat hij deze solo in China vier keer mocht gaan spelen (met de ogen dicht).

Meteen na afloop gingen we met de instrumenten de zaal in om met wel honderd Chinezen één voor één op de foto te gaan. Voor hen hebben we de andere helft van het hogere doel bereikt, ze hebben vanavond genoten van westerse muziek met heel hun hart.

Bij het diner later op de avond nam Björn kort het woord en gaf eerlijk toe dat de emoties van het laatste concert hem nog steeds door de keel gierden. De brok in zijn keel kon hij maar net verbergen toen hij zei hoe trots hij is op dit orkest. Dank voor de solisten en als laatste, onder daverend applaus, dank voor de man die elke avond fier op het podium, in vol ornaat, de vaan heeft bewaakt van de beste harmonie van Ma'anshan en Xuzhou: Luc Laudy.